anlayana ve yersen

"anlayana" ve "yersen"
bu iki kelime türk toplumsal sözde farkındalığının merkezindeki iki kelimedir. nedense biri ne zaman toplumsal eleştiri materyali bulsa hemen başına veya sonuna "anlayana" ibaresini yapıştırıverir. zaten böyle bir stratejinin başarısızlığını görmek için toplumumuzun genel durumuna bakmak da yeterlidir aslında... halbuki genelde çok derin bir şey yoktur ve anlayan da zaten biliyordur. yani anlaşılmayacak bir şey olmadığı gibi, tarafından anlaşıldığı kişilerce de bilinenin doğrulanmasından başka bir şey değildir. bunun yanında bir de "yersen" lafı çok fena meşhur oldu. ilk olarak afrodizyak etkisi temalı fındık reklamlarında ortaya çıkan "yersen" klişesi zamanla sosyopolitik çarpıklıklar için falan kullanılır oldu. peki bir şeye  muhalefet olan insanlar neden aynı anda başka bir şeye daha muhalefet olamayıp illa bu kalıpların arkasına saklanıyor?

bozuk saat bile günde 2 kez doğruyu gösterir mi?

dünya fokur fokur kaynıyor, çakıl çakıl çalkalanıyor; bilim ve saat çevrelerinin işi gücü yok oturmuş bu soruyu tartışıyor! anthony hopkins bir filmde bu lafı sarf etmiş diye doğruluğu sorgulanmadan bugüne kadar kullanılageldi bu özlü söz! 1+1=2 önermesini bile üzerine düşünecek kadar şüpheli bulan yüzyılın yarış elçisi rukneddîn cevdet kekremsi bu önemli soruna da ışık tutuyor ve bozuk saatin günde 2 defa doğruyu gösterdiği önermesine adeta nahı çekiyor!

şimdi bu incelemeye bakalım:

efendim öncelikle, bozuk bir saat değil, durmuş bir saat günde iki kez doğruyu gösterir. sözgelimi, bir dakikalık yolu 59 saniyede kat eden bir saat bozuk bir saattir.

normal saatin akrebi 30 derecelik açıyı 3600 saniyede kat edecektir. bozuk saatinki ise 3540
3600-3540=60
yani 1 saatte bozuk ve normal saatin arasında 60 saniyelik fark oluşur.
normal saat 12.00 iken bozuk saat 12.12 olacaktır. normal saat 24.00 iken bozuk saat 24.24 olacaktır.
buradan hareketle, normal çalışan ve bozuk olan saat arasındaki fark 60 saatte 1 saate çıkacaktır. öyleyse ikisi de başladıkları noktada eşitlendiğine ve doğru zamanı gösterdiğine göre ikisinin de akrep ve yelkovanının 2. kez 12'yi göstermesi için:
60x12=720 saat geçmesi gerekir

720 saat sonunda
normal saat 720 saat 0 dakikalık yol kat edecektir. yani tam 00.00'ı göstererek akrep ve yelkovanı 12 üzerinde duracaktır.
bozuk saat ise 720 saat 720 dakikalık yol kat edecektir. yani 00.00 + 12.00 = 12.00'ı gösterecek, akrep ve yelkovan 12 üzerinde duracaktır.

yani ilk kez başlangıç noktasında doğruyu gösteren bozuk saatimiz ancak 29 gün sonra, 30. güne girilirken tekrar doğruyu gösterecektir. yani bir gün içinde doğruyu 2 kez göstermeyebilir. hatta edimsel uzama göre düşünürsek asla göstermez. 2 salise arası sonsuz bile olabilir...

bunun yanında, durmuş saatle bozuk saat ayrımını da yapmak gerekir tabii. durmuş bir saatin bozuk olması gerekmez. pili bitmiş olabilir.